Սնանկ գործարանատիրոջ փրկությունը
XIX դ․ Բաքվի նավթը և նավթամթերքները արտասահման էին առաքում Բաթումից։ Ցիստերններով բերում էին ու լցնում փայտե կամ մետաղյա տակառների մեջ, ապա բարձում նավերի վրա։ Այդպիսի տակառներ պատրաստելու համար 13 ֆիրմաներ, այդ թվում՝ Ռոտշիլդն ու Նոբել եղբայրները, Բաթումում հիմնել էին գործարաններ։ Դրանցից հինգը պատկանում էին հայերին՝ Ալեքսանդր Մանթաշյանցին, Ծովիանյան եղբայրներին, Խաչատրյանցին, Շահբազյանին և Հովակիմ Մելքոնյանին։
Վերջինս ախալցխացի մի համեստ անձնավորություն էր, որին հարգանքով ու համակրանքով էին վերաբերվում ոչ միայն բանվորները, մշակները, գործակատարները, այլև մրցակիցները։
1890 թ․ Բաքվի նավթարդյունաբերությունում ճգնաժամ ծագեց, արտահանումը նվազեց, և սնանկությունը թակեց Մելքոնյանի դուռը։ Նա մեծ պարտքեր ուներ զանազան եվրոպական ու հրեական ընկերությունների առջև, որոնցից ամենախոշոր պարտատերը լոնդոնյան «Բեստել-Վեխտեր» ֆիրման էր։ Մելքոնյանը ժամանակ խնդրեց՝ վճարումները հետաձգելու պայմանով, բայց ոչ միայն չհամաձայնեցին, այլև դիմեցին դատարան, պահանջելով բանտարկել հայ գործարանատիրոջը։ Սակայն ոտքի կանգնեցին Բաթումի մյուս բոլոր՝ հայ, հույն, հրեա, գերմանացի գործարանատերերը ու սպառնացին գործնական կապերը խզել պարտատերերի հետ, եթե շարունակեն պահանջել Մելքոնյանի բանտարկումը։
Ի վերջո, խնդիրը հարթեց Ա․ Մանթաշյանցը։ Նա վճարեց Մելքոնյանի բոլոր պարտքերը (ըստ որոշ տվյալների՝ 300 հազար ռուբլի) և գնեց այդ գործարանը։
Անշուշտ, առաջին հայացքից կարող է թվալ, թե կատարվել էր պարզ բիզնես-գործարք։ Բայց խնդիրն այն էր, որ դա ձեռնտու էր բոլորին՝ Մելքոնյանն ազատվեց պարտքերից ու բանտարկվելու վտանգից, պարտատերերն ստացան իրենց գումարները, իսկ հարյուրավոր բանվորներ չզրկվեցին աշխատանքից և ապրուստի հնարավորությունից։
Խաչատուր ԴԱԴԱՅԱՆ
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են… Ինչո՞ւ մենք 2020 թվականին այդ պատերազմը չկանխեցինք։ Չէ՞ որ կարող էինք կոշտ զգուշացնել Ադրբեջանին, որ ուժային լուծում թույլ չենք տա։ Եվ ոչինչ էլ չէր լինի
-
Ասում են… Եթե չլիներ մեր չարամիտ միջամտությունը, ապա հայերի բացարձակ մեծամասնությունը, ըստ Սան Ստեֆանոյի պայմանագրի, հայտնվելու էր Ռուսաստանի պաշտպանության ներքո
-
Ասում են… Պարադիգմի կտրուկ փոփոխությունը և անցումը դեպի Եվրամիության հարթակ, մեր կարծիքով, անխուսափելիորեն կապված կլինի ՀՆԱ-ի անկման և հայկական բիզնեսին, տնտեսությանն ու Հայաստանի հասարակ քաղաքացիների կենսամակարդակին լուրջ հարվածների հետ։
-
Ասում են… Դոնալդ Թրամփի գլխավորած հանրապետական վարչակազմի ԱՄՆ-ում իշխանության վերադարձով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային գործընթացների Վաշինգտոնի ըմբռնումը նոր հարթություն է ձեռք բերել: Հունվարի 15-ին Սենատում այս հարցի վերաբերյալ նոր պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շատ խոսուն հայտարարություններ արեց։
-
Ասում են Եթե ինչ-որ մեկը սեփական պատմությունը խեղաթյուրում է թշնամու բարեհաճությանը արժանանալու համար, նա հարգանքի արժանի չէ: Թուրքիան Հայաստանի հավերժական թշնամին է, նրանք հավերժական անեծքի տակ են հայոց կոտորածը կազմակերպելու համար:
-
Ասում են… «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայիս տեսքով մաքուր թուրքական պրոյեկտ է: Այդ միջանցքով Ադրբեջանը ոչնչից ստանալու է տարեկան 1,5 մլրդ դոլար եկամուտ, իսկ Թուրքիայի առջև բացվելու են Կասպից ծովի դարպասները, և մուտք է գործելու Կենտրոնական Ասիա
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
Տարածաշրջանային
Բաքուն փաստացի հավասարության նշան է դնում «Թրամփի երթուղու» և «Զանգեզուրյան միջանցքի» միջև
Պաշտոնական Բաքուն շարունակում է կիրառել «Զանգեզուրյան միջանցք» եզրույթը՝ դրանով իսկ փաստացի հավասարության նշան դնելով «Թրամփի երթուղու» ու 2020-ից ի վեր առաջ մղվող «միջանցքի» նախագծի միջև:Այս անգամ միջանցքային խոսույթ է բանեցնում Ադրբեջանի էներգետիկայի նախարար Շահբազովը...
